Türkiye’nin Uluslararası Doğrudan Yatırımlar (UDY) Alanındaki Gelişimi
Türkiye, uluslararası doğrudan yatırımların (UDY) cari açığın finansmanına destek olmasının yanı sıra, uluslararası sermaye ile kurulan şirketlerin faaliyetleri sayesinde reel ekonominin gelişimine de önemli katkılar sağlıyor. Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi tarafından hazırlanan “Türkiye UDY Stratejisi (2024-2028)” belgesi, ülkenin UDY politikasının genel çerçevesini çiziyor ve bu alandaki uygulamalara rehberlik ediyor.
Son 20 yılda Türkiye, gerçekleştirdiği reformlar, ekonomik ve siyasi istikrarı, genç ve dinamik nüfusu, jeostratejik konumu gibi faktörler sayesinde büyük bir ivme yakaladı. 2002-2023 döneminde 262 milyar dolar yatırım çeken Türkiye, UDY’den aldığı payı yüzde 0,2’den yüzde 0,9’a yükseltti. Ülkeye çekilen UDY’nin cari dengeye ortalama katkısı yüzde 40 olarak gerçekleşti.
Ayrıca, son yıllarda teknoloji girişimlerine yapılan yatırımların UDY akımlarında önemli bir yer tuttuğu belirtiliyor. Türkiye’nin girişimcilik ekosisteminde güçlü bir konuma sahip olduğu vurgulanıyor. Teknoloji girişimciliği alanında bölgesinde öne çıkan Türkiye, 2021-2023 döneminde yıllık ortalama 338 işlem aracılığıyla 1,33 milyar dolarlık yatırım çekmeyi başardı. Ülke, unicorn seviyesine ulaşan 5 girişime ve decacorn seviyesine ulaşan 2 girişime ev sahipliği yapıyor.
Türkiye’deki uluslararası sermayeli şirketlerin kayıtlı istihdamı 2006’da 500 bin kişiden 2021’de 1 milyon 320 bine yükseldi. Bu şirketlerin Türkiye’deki toplam kayıtlı istihdam içindeki payı ise 2006’da yüzde 7,6 iken, 2021’de yüzde 8,8’e ulaştı. Bu şirketlerin ihracat katkısı da oldukça önemli; 2006’da 25 milyar dolar seviyelerinden 2021’de 63 milyar doların üzerine çıktı.
Türkiye’ye gelen UDY’lerin sadece cari açığın finansmanına katkı sağlamadığı, aynı zamanda reel ekonominin gelişimine de önemli katkılar sunduğu belirtiliyor. Ayrıca, AR-GE harcamalarının yüzde 30,3’ünün uluslararası sermayeli şirketlerce yapıldığı ve bu şirketlerin tedariklerinin yüzde 71,8’ini yerelden gerçekleştirdiği belirtiliyor.