Başkanlık, Tarihi Belgeleri Dijitalleştirerek Araştırmacıların Kullanımına Sunuyor
Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı, kurumların tarihi belgelerinin dijital ortama aktarılması ve araştırmacıların kullanımına sunulması için Ankara ve İstanbul’da çalışmalar yürütüyor. Bu kapsamda 2005’ten bugüne kadar 75 milyon 875 bin 671 belge dijital ortama aktarıldı. Bu sayede araştırmacılara daha geniş erişim imkanı sağlanıyor ve tarihi belgeler gelecek nesillere aktarılıyor.
Dijitalleştirilen belgeler, 2013’te hayata geçirilen belge tarama sistemi üzerinden görüntülenebiliyor ve talep edilebiliyor. Bugüne kadar toplam 3 milyon 720 bin 63 araştırmacı, 18 milyon 467 bin 430 arama gerçekleştirdi. Sistemde incelenen toplam görüntü sayısı 41 milyon 225 bin 164’e ulaşırken, araştırmacılar bu süreçte 3 milyon 380 bin 317 belgeyi satın aldı.
1 Ocak-31 Temmuz 2024 tarihleri arasında sisteme 386 bin 34 araştırmacı giriş yaparak, 1 milyon 594 bin 972 belgeyi aradı. Araştırmacılar, sistemde 5 milyon 626 bin 81 görüntüyü inceledi ve 335 bin 355 belgeyi temin etti.
En çok kullanıcı yüzde 39,8 ile öğrenciler oldu. Onları yüzde 14,5 ile kamu görevlileri, yüzde 9,9 ile öğretim üyeleri ve öğretim görevlileri, yüzde 9,1 ile serbest meslek mensupları takip etti.
Araştırmacılar, Dışişleri Bakanlığı Muhtelit Mübadele Komisyonu Tasfiye Talepnameleri ve Başbakanlık Kararlar Daire Başkanlığı gibi fonlara en çok talep gösterdi. Özellikle Romanya ve Bulgaristan’dan gelen Türklerin yerleştirilme süreçlerine ilişkin belgelere büyük ilgi gösterildi.
Yılın ilk yarısında 805 bin 821 sayfa belge restore edildi. Restorasyon işlemleri, ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşlarca belirlenmiş etik kurallar gözetilerek uzmanlar tarafından gerçekleştiriliyor. Belgenin mevcut durumu değerlendirilerek, kimliği kazandırılıyor ve temizleniyor. Hasarlı bölgeler destekleniyor ve yırtıklar onarılıyor. Eksik kısımlar tamamlanarak belge orijinal haline en yakın duruma getiriliyor. Bozulmuş eski onarımlar uygun yöntemlerle ayrıştırılıyor ve belge dijital ortama aktarılıyor.
Devlet Arşivleri, Türkiye’nin zengin arşiv mirasının bozulmadan muhafaza edilmesi adına önemli çalışmalar yürütüyor.